Το εγώ είναι ο χειρότερος εχθρός

Μόνο με τα ζώα κατάφερα να τα βγάλω πέρα. Να αφεθώ, να γνωρίσω το καλύτερο. Με τους ανθρώπους δεν μπόρεσα. Όχι, δεν φταίνε αυτοί, εγώ φταίω. Δεν στράφηκα στα ζώα γιατί δεν ήρθαν στη ζωή μου άνθρωποι σωστοί. Καμιά φορά το εύχομαι να ήταν έτσι, όσο αχάριστο κι αν ακούγεται. Ο λάθος άνθρωπος στην ιστορία είμαι εγώ. Αρκετά λάθος για να καταστρέφω ό,τι αγνό με συναντά, μα όχι τόσο λάθος ώστε να μη μου καίγεται καρφάκι.

Τι γίνεται όταν ο εχθρός σου είσαι εσύ; Όταν αναγνωρίζεις την απειλή και είναι ο εαυτός σου; Μπορείς να μισήσεις το ίδιο σου το μυαλό; Είναι δύσκολο να νικήσεις την ύπαρξή σου. Αρχικά γιατί δεν βλέπεις πως από αυτή μόνο έχεις να απειληθείς. Κι ύστερα, όταν το δεις –αν το δεις ποτέ-, δεν μπορείς να καταλάβεις πώς εσύ κι αυτή βρεθήκατε απέναντι, για ποιο λόγο συντηρούσες ένα τέρας μέσα σου. Μπορείς να αναγνωρίσεις το οτιδήποτε, όταν το βλέπεις από πολύ κοντά; Κι έστω ότι το αναγνωρίζεις, πώς το σκοτώνεις έπειτα; Πώς βρίσκεις το θάρρος να μπήξεις το μαχαίρι μέσα σου; Ακόμα κι αν δεν φοβάσαι τον πόνο, δεν ξέρεις πού να στοχεύσεις, πώς να ξεγλιστρήσεις σε μια περιοχή τόσο δαιδαλώδη, γιατί είναι δικιά σου. Και στο τέλος τέλος, ό,τι κι αν ήταν αυτός ο εχθρός, ήσουν εσύ. Τώρα στη θέση σου, αν τον εξοντώσεις, θα ζει κάποιος άλλος. Καλύτερος μάλλον, αλλά μισός. Όχι εσύ.

Ίσως είναι και δικαιολογίες αυτά, για να μην κοιτάξεις αυτό που σε πανικοβάλλει περισσότερο. Πως δεν έχεις ιδέα πώς θα σε νικήσεις. Πριν ακόμα καταστρώσεις μια στρατηγική, ο αντίπαλός σου την έχει ήδη υποκλέψει. Κι εσύ πόσες πια στρατηγικές να καταστρώσεις; Είναι κι η απογοήτευση στη μέση.

Το πίστεψα πως θα νικήσω τον εχθρό μου. Μα κάθε μέρα απογοητεύομαι. Με τον κανονικό εχθρό υπάρχουν και στιγμές ξεκούρασης, ανακωχής. Ακόμα κι ο πιο ύπουλος θα προειδοποιήσει με κάποιο τρόπο, θα ακούσεις τις ιαχές από κάπου μακριά. Ο εαυτός σου, όμως, έχει την ικανότητα να σε τυφλώνει, να σε κουφαίνει. Να μην παίρνεις χαμπάρι ότι ήρθε παρά μόνο μετά, από τα συντρίμμια του.

Πόσα συντρίμμια να θρηνήσεις; Πόσες φορές να υποσχεθείς ότι θα τα χτίσεις από την αρχή; Ποιος θα σε πιστέψει στο κάτω κάτω; Αυτός που του κατέστρεψες ό,τι ομορφότερο εμπιστεύτηκε σε αυτόν το σακατεμένο εαυτό; Οι φοβισμένοι, ανασφαλείς και θυμωμένοι άνθρωποι, που εσύ τους έφτιαξες έτσι, και μένουν δίπλα σου μέχρι να εξαντληθούν και τα τελευταία αποθέματα υπομονής τους; Κι όσο πιο πολύ θυμώνουν, τόσο το τέρας μέσα σου καπελώνει ό,τι καλό υπάρχει – γιατί υπάρχει, αλλά το έχεις κι εσύ ο ίδιος ξεχάσει. Λες και τα αρνητικά συναισθήματα που εσύ προκάλεσες στους αγαπημένους σου είναι η τροφή των δικών σου αρνητικών και το κατασπάραγμα των θετικών.

Γνώρισα τον Πέτρο σε μια περίοδο που είχα πολλή ανάγκη για απόλυτη προσοχή, για ντάντεμα, για να είμαι εγώ το κέντρο του κόσμου. Και τελικά δεν ήταν μόνο τότε που το ήθελα, πάντοτε το ήθελα, μάλλον γιατί δεν το είχα ποτέ ή τέλος πάντων δεν το είχα με τον τρόπο που χρειαζόμουν ή και που χρειάζεται κάθε άνθρωπος. Δεν ήξερα ότι το ήθελα, το έμαθα όταν μου δόθηκε. Ναι, είχε μπει στη ζωή μου ο καλύτερος άνθρωπος και μου έδινε αυτός ακριβώς που είχα ανάγκη. Νόμιζα ότι ο φόβος υπάρχει μέσα σου, όταν υπάρχουν και σημάδια που συνιστούν απειλή. Δεν μπορούσα να φανταστώ πως η ανάγκη μου να είμαι μοναδική, απόλυτα σημαντική για κάποιον άνθρωπο ήταν τόσο μεγάλη και επιτακτική που θα φοβόμουν ότι θα χάσω αυτόν τον άνθρωπο, ακόμα κι όταν τίποτα δεν προμήνυε κάτι τέτοιο.

Όταν φοβάσαι, όταν υπάρχει ο φόβος που πηγάζει από μέσα σου και όχι από εξωτερικά γεγονότα, με έναν τρομερό και βασανιστικό τρόπο καταφέρνεις πάντα να βρίσκεις αυτό που θα σε βγάλει από την ισορροπία σου. Είχα έναν άνθρωπο δίπλα μου που με λάτρευε κι εγώ τσαντιζόμουν γιατί μπορεί για δύο τρεις μέρες να χρησιμοποιούσε το ίδιο υποκοριστικό, όταν με φώναζε, πράγμα που για μένα σήμαινε ότι δεν ενδιαφερόταν πια. Δεν μου έδινε καμία αφορμή να αμφισβητήσω τη μονογαμικότητά του κι εγώ, αφού δεν είχα να ζηλέψω άλλες γυναίκες, ζήλευα τους φίλους του, τη δουλειά του, την ομάδα του, οτιδήποτε, το οποίο κρατούσε μία θέση –έστω και μικρή- στο μυαλό και την καρδιά του.

Μου πήρε χρόνια να καταλάβω ότι έφταιγα μόνο εγώ. Κι ήταν ανακουφιστικό όταν το συνειδητοποίησα. Πονάει πιο πολύ ο φόβος, όταν έχεις την υποψία ότι είναι αληθινός, δικαιολογημένος. Το βροχερό εκείνο βράδυ που μετά από ώρες συζήτησης με την ψυχολόγο μου αντιλήφθηκα ότι εγώ έχω το πρόβλημα, λυτρώθηκα, ένιωσα ξανά τον αγαπημένο μου ως τέτοιο και όχι ως αυτό που τον ένιωθα μέχρι τώρα, ένα αερικό που μου έφευγε και έπρεπε να το κρατήσω.

Έπειτα, όμως, έγινε δυσκολότερο. Γιατί ο φόβος ξαναήρθε. Και τώρα που έχει χάσει το μανδύα του φόβου και έχει αποκαλυφθεί ως αυτό που είναι, μια ανασφάλεια που έχει φωλιάσει για τα καλά στην ψυχή μου και δεν σχετίζεται με τον Πέτρο, μοιάζει πια ανίκητος. Γιατί είναι κομμάτι του εαυτού μου που λες και έχει γαντζωθεί στα σωθικά και όσο τον τραβάω για να φύγει, τόσο πιο πολύ με γδέρνει. Έχω κάνει μεγάλο κακό στη σχέση μου με όλα αυτά. Έχω χάσει την κατανόηση του συντρόφου μου, τον ενθουσιασμό του, τη διάθεσή του να κάνει αυτό που έκανε από την πρώτη στιγμή, να μου δίνει τα πάντα. Μου έδωσε τον ίδιο του τον εαυτό στα χέρια μου κι εγώ το αμφισβήτησα, βρήκα τρόπους πάλι να κλειστώ στο καβούκι μου κι έπειτα να τον κρίνω για άλλη μία φορά πως δεν μου προσφέρει τίποτα. Είναι, φαίνεται, τόσο μεγάλη η τρύπα μέσα μου, που ό,τι κι αν της ρίξεις δεν γεμίζει.

Ξέρω πως μπορώ να τον κάνω να αφεθεί και πάλι μαζί μου, αλλά μαζί του πρέπει να αφεθώ κι εγώ. Να μπορέσω να καθησυχάσω τον εαυτό μου πως και να μην είμαι το κέντρο του κόσμου κάποιες φορές, δεν έγινε και κάτι. Να μπορέσω να δείξω κι εγώ κατανόηση, να μοιραστώ, να υποχωρήσω, να γίνω πιο διαλλακτική.

Να αγαπήσω. Μα τελικά ισχύει πως αν δεν τα έχεις βρει με τον εαυτό σου, δεν μπορείς να αγαπήσεις κανέναν. Κι εγώ δεν ξέρω πώς να τα βρω με κάποιον που θεωρώ πως κατέστρεψε ό,τι πολυτιμότερο εμφανίστηκε στη ζωή μου…

 

Γιώτα Κωνσταντίνου